Kaynakta Maliyet ve Verimlilik
Blog Arama
01 Haz
0 Comment(s)
983 View(s)
Pazar koşullarının rekabetçiliği ve maliyetlerin her geçen gün artmasıyla
birlikte, her işletmenin şu iki başlığa kendini odaklaması zorunlu hale
gelmiştir: Kaynak yöntemlerine bağlı olarak verimlilik ve maliyet.
Bu yazıda kaynak uygulamalarında maliyet
ve zaman hesaplamaları özellikle standart, yaygın ve ekonomik kaynak
parametreleri göz önüne alınarak örnek gösterilecek, farklı kaynak
yöntemlerinin bu değerlerde karşılaştırılması ile avantaj ve dezavantajları
incelenecektir. Kaynak yöntemlerinin manuel veya otomasyon tiplerine göre olan
değişkenlikleri de göz önüne alınarak yine maliyet ve zaman tasarrufları
başlıca kriterler olarak değerlendirilecektir. Eğer kaynaklı imalat endüstrisindeki toplam maliyet kalemlerine göz atacak
olursak (figür 1), yaklaşık genel maliyetleri yüzdece aşağıdaki gibi
listeleyebiliriz.Tasarım ve Mühendislik maliyetleri, ~ %5Ana malzeme maliyetleri, ~ %35İşçilik maliyetleri, ~ %43Genel hizmetlerin maliyetleri, ~ %10Amortisman maliyetleri, ~ %5Kaynak tüketim malzemeleri, ~ %2
Kaynaklı Ürünün
Toplam Maliyeti
Açıkça görülmektedir
ki, kaynak malzemelerinin toplam maliyetler içerisindeki etkisi oldukça
düşüktür. Örneğin kaynak malzemeleri başlığında yapılacak %10’luk bir
tasarrufun toplam maliyet üzerindeki tasarruf etkisi %0,01 olacaktır.Bunun yerine fark edilir iyileştirme alanının, maliyet oluşturmada diğer
etkilerden daha fazla olan değişken üzerinde (mesela işçilik maliyetleri) ne
kadar etkili olabileceği açıktır: İşçilik maliyetinde %10’luk bir azalma,
toplam maliyetin %5’ine etki eden bir iyileştirme anlamına gelecektir.Manuel örtülü elektrod uygulaması yerine Yarı-Otomatize Gazaltı kaynak
yönteminin tercih edilmesi yukarıda bahsedilen örnek üzerinden
değerlendirildiğinde metre başına kaynaklı imalat maliyetlerinde ne kadar ciddi
iyileştirmelere neden olabileceğini açıkça göstermektedir.Verimlilik ile ilgili başlık ise belki de en önemlisidir. Bu nedenle, bu
konunun daha iyi açıklanması büyük önem taşıyor.Kaynak maliyetlerinde tasarruf sağlanması kesinlikle olumlu bir özelliktir,
ancak yukarıda gösterilen diyagramdan da görülebileceği gibi, ürünün toplam
maliyeti üzerindeki etkisi firmanın genel ekonomisinde küçük önem arz
edecektir. Sunulan bazen daha pahalı birim maliyetli ürün veya uygulama
çözümleri (tabii yukarıda bahsedilen bu koşullar daha çok emek ve işçilik
maliyetlerinin daha az sanayileşmiş ülkelere görece daha yüksek olmasını da
kapsamaktadır) sadece metre kaynak başına daha fazla maliyetle sonuçlanabilir
ve potansiyel kullanıcıyı yeni bir kaynak işlemi / kaynak sarf malzemesi olarak
değiştirmeye cesaretlendirmez.Ancak bu yanlış bir bakış açısı olacaktır.Nitekim bu durumda bile, yeni uygulamanın sağlayabileceği yüksek metal yığma
hızı ve yanında getireceği ekstra iyileştirmelerle birlikte neredeyse %20-30 veya
daha fazla oranda bir üretim süresinde düşüşe sebep olacaktır.Bunun anlamı eşit miktarda bir verimlilik artışı demektir.Başka bir deyişle, işletmeler vardiya sonunda %20-30 veya daha fazla miktarda
kaynaklı ürüne sahip olduklarını keşfederler. Dolayısıyla doğrudan karlılık,
üretim hacminde artış ve rekabet avantajı gibi pek çok kompleks ve birbirine
bağlı iyileşmeyi kapsayacaktır.
İyileştirme Alanları:
Kullanıcıların sorması
gereken ilk soru şudur: “Yaptığımız işe uygun en hızlı kaynak sürecini kullanıyor
muyuz?”Maliyet ve üretkenlik üzerinde etkili olan temel faktörler şunlardır:Kullanılan kaynak tüketim malzemesinin metal yığma hızı oranı (kg/saat).Kullanılan kaynak yöntemindeki süreç aralıkları (duruşlar, yeniden başlamalar,
setup süreleri) Yazının ilerleyen sayfalarında gösterilen diyagramlarda çeşitli ürünlerin tipik
metal yığma oranları gösterilmektedir. Metal yığma hızının artırılması, buna
karşılık kaynak maliyetlerinde meydana gelen azalma ile gösterge kabul edilerek
aşağıdaki gibi sıralama elde edilmektedir. Manuel örtülü elektrod kaynağı (MMA)Masif (içi dolu) tel ile yapılan Gazaltı kaynağı (MIG/MAG)Özlü tel ile yapılan Gazaltı kaynağı (FCAW)Tozaltı kaynağı (SAW)Kaynak işlemleri açısından bakıldığında, süreç aralıklarında yapılan her
iyileştirme, kaynak maliyetinde bir düşüşe neden olup, gösterge niteliğinde şu
şekildedir: Manuel örtülü elektrod kaynak uygulamalarıMasif veya özlü tel ile yapılan yarı-otomatik veya otomatik kaynak uygulamalarıOtomatik tozaltı kaynak uygulamalarıOtomatize edilmiş ve/veya robot kaynak uygulamalarıBu durumda, örtülü elektrot ile karşılaştırıldığında özlü telin daha yüksek
birim maliyetini ve hatta gereksinim duyulacak kaynak teli ekipmanlarındaki
yatırım maliyetleri göz önüne alınsa bile metal yığma hızının daha yüksek
olması ve manuel uygulamadan yarı otomatik iyileşmeye sahip yarı otomatik
modüle geçiş sayesinde maliyetlerde ve üretkenlikte muazzam tasarruflar elde
edilmiştir.
Kaynak: ESAB – Productivity in Welding
Pazar koşullarının rekabetçiliği ve maliyetlerin her geçen gün artmasıyla
birlikte, her işletmenin şu iki başlığa kendini odaklaması zorunlu hale
gelmiştir: Kaynak yöntemlerine bağlı olarak verimlilik ve maliyet.
Bu yazıda kaynak uygulamalarında maliyet
ve zaman hesaplamaları özellikle standart, yaygın ve ekonomik kaynak
parametreleri göz önüne alınarak örnek gösterilecek, farklı kaynak
yöntemlerinin bu değerlerde karşılaştırılması ile avantaj ve dezavantajları
incelenecektir. Kaynak yöntemlerinin manuel veya otomasyon tiplerine göre olan
değişkenlikleri de göz önüne alınarak yine maliyet ve zaman tasarrufları
başlıca kriterler olarak değerlendirilecektir.
Eğer kaynaklı imalat endüstrisindeki toplam maliyet kalemlerine göz atacak
olursak (figür 1), yaklaşık genel maliyetleri yüzdece aşağıdaki gibi
listeleyebiliriz.
Tasarım ve Mühendislik maliyetleri, ~ %5
Ana malzeme maliyetleri, ~ %35
İşçilik maliyetleri, ~ %43
Genel hizmetlerin maliyetleri, ~ %10
Amortisman maliyetleri, ~ %5
Kaynak tüketim malzemeleri, ~ %2
Kaynaklı Ürünün
Toplam Maliyeti
Açıkça görülmektedir
ki, kaynak malzemelerinin toplam maliyetler içerisindeki etkisi oldukça
düşüktür. Örneğin kaynak malzemeleri başlığında yapılacak %10’luk bir
tasarrufun toplam maliyet üzerindeki tasarruf etkisi %0,01 olacaktır.
Bunun yerine fark edilir iyileştirme alanının, maliyet oluşturmada diğer
etkilerden daha fazla olan değişken üzerinde (mesela işçilik maliyetleri) ne
kadar etkili olabileceği açıktır: İşçilik maliyetinde %10’luk bir azalma,
toplam maliyetin %5’ine etki eden bir iyileştirme anlamına gelecektir.
Manuel örtülü elektrod uygulaması yerine Yarı-Otomatize Gazaltı kaynak
yönteminin tercih edilmesi yukarıda bahsedilen örnek üzerinden
değerlendirildiğinde metre başına kaynaklı imalat maliyetlerinde ne kadar ciddi
iyileştirmelere neden olabileceğini açıkça göstermektedir.
Verimlilik ile ilgili başlık ise belki de en önemlisidir. Bu nedenle, bu
konunun daha iyi açıklanması büyük önem taşıyor.
Kaynak maliyetlerinde tasarruf sağlanması kesinlikle olumlu bir özelliktir,
ancak yukarıda gösterilen diyagramdan da görülebileceği gibi, ürünün toplam
maliyeti üzerindeki etkisi firmanın genel ekonomisinde küçük önem arz
edecektir. Sunulan bazen daha pahalı birim maliyetli ürün veya uygulama
çözümleri (tabii yukarıda bahsedilen bu koşullar daha çok emek ve işçilik
maliyetlerinin daha az sanayileşmiş ülkelere görece daha yüksek olmasını da
kapsamaktadır) sadece metre kaynak başına daha fazla maliyetle sonuçlanabilir
ve potansiyel kullanıcıyı yeni bir kaynak işlemi / kaynak sarf malzemesi olarak
değiştirmeye cesaretlendirmez.
Ancak bu yanlış bir bakış açısı olacaktır.
Nitekim bu durumda bile, yeni uygulamanın sağlayabileceği yüksek metal yığma
hızı ve yanında getireceği ekstra iyileştirmelerle birlikte neredeyse %20-30 veya
daha fazla oranda bir üretim süresinde düşüşe sebep olacaktır.
Bunun anlamı eşit miktarda bir verimlilik artışı demektir.
Başka bir deyişle, işletmeler vardiya sonunda %20-30 veya daha fazla miktarda
kaynaklı ürüne sahip olduklarını keşfederler. Dolayısıyla doğrudan karlılık,
üretim hacminde artış ve rekabet avantajı gibi pek çok kompleks ve birbirine
bağlı iyileşmeyi kapsayacaktır.
İyileştirme Alanları:
Kullanıcıların sorması
gereken ilk soru şudur: “Yaptığımız işe uygun en hızlı kaynak sürecini kullanıyor
muyuz?”
Maliyet ve üretkenlik üzerinde etkili olan temel faktörler şunlardır:
Kullanılan kaynak tüketim malzemesinin metal yığma hızı oranı (kg/saat).
Kullanılan kaynak yöntemindeki süreç aralıkları (duruşlar, yeniden başlamalar,
setup süreleri)
Yazının ilerleyen sayfalarında gösterilen diyagramlarda çeşitli ürünlerin tipik
metal yığma oranları gösterilmektedir. Metal yığma hızının artırılması, buna
karşılık kaynak maliyetlerinde meydana gelen azalma ile gösterge kabul edilerek
aşağıdaki gibi sıralama elde edilmektedir.
Manuel örtülü elektrod kaynağı (MMA)
Masif (içi dolu) tel ile yapılan Gazaltı kaynağı (MIG/MAG)
Özlü tel ile yapılan Gazaltı kaynağı (FCAW)
Tozaltı kaynağı (SAW)
Kaynak işlemleri açısından bakıldığında, süreç aralıklarında yapılan her
iyileştirme, kaynak maliyetinde bir düşüşe neden olup, gösterge niteliğinde şu
şekildedir:
Manuel örtülü elektrod kaynak uygulamaları
Masif veya özlü tel ile yapılan yarı-otomatik veya otomatik kaynak uygulamaları
Otomatik tozaltı kaynak uygulamaları
Otomatize edilmiş ve/veya robot kaynak uygulamaları
Bu durumda, örtülü elektrot ile karşılaştırıldığında özlü telin daha yüksek
birim maliyetini ve hatta gereksinim duyulacak kaynak teli ekipmanlarındaki
yatırım maliyetleri göz önüne alınsa bile metal yığma hızının daha yüksek
olması ve manuel uygulamadan yarı otomatik iyileşmeye sahip yarı otomatik
modüle geçiş sayesinde maliyetlerde ve üretkenlikte muazzam tasarruflar elde
edilmiştir.
Kaynak: ESAB – Productivity in Welding